Historia jednej znajomości
łączenie śpiewu i gitary
(Kurs na „Sześć Strun Świata”)
Lekcja 8
Historia jednej znajomości
łączenie śpiewu i gitary
(Kurs na „Sześć Strun Świata”)
„Historia jednej znajomości” – opowiem ją inaczej niż w poprzednich lekcjach.
Witam Cię w lekcji 8, która ma odmienną formę – wszystko omawiam w filmach.
Pobierz więc materiały, oglądaj filmy, graj i …śpiewaj.
Linki do pobrania materiałów znajdziesz w ostatnim rozdziale lekcji.
Zaczynamy!
Opisy zawartości lekcji video
W lekcjach video wyjaśniam wszystko, co należy zrobić, jak ćwiczyć, jak ustawić program. Czy trzeba zatem czytać opisy ćwiczeń? – Otóż nie! Wystarczy oglądać film po filmie. Tam wszystko wyjaśniam i pokazuję. Opisy i czasy poszczególnych ćwiczeń są po to, by łatwiej było Ci ewentualnie wrócić do zagadnienia, które chcesz powtórzyć. Możesz wysłuchać jeszcze raz interesujące Cię zagadnienie, a opisy są tylko po to, aby pomóc Ci odnaleźć gdzie i o czym mówiłem. Same opisy nie wyjaśniają dokładnie ćwiczeń, tylko są przypomnieniem co Ci pokazywałem i w którym miejscu omawiam zagadnienia na filmach.
Idziemy do podstaw, robimy krok wstecz.
Chcę zdecydowanie podkreślić i uświadomić Ci, że początkowe ćwiczenia w tej lekcji (w szczególności pierwsze 3, które znajdują się w pierwszym filmie) są dla Ciebie, tylko wtedy gdy naprawdę chcesz przełamać barierę dołączenia śpiewu do posiadanych przecież już umiejętności gry akordowej na gitarze. Jeśli umiesz to robić i robisz to swobodnie, lub nie chcesz śpiewać, to spokojnie możesz przejść do dalszych ćwiczeń (możesz zacząć wręcz od 6-go ćwiczenia).
Dobra rada!
Do pierwszych prób śpiewu z własnym akompaniamentem gitary zawsze wybierz utwory łatwe – rytmicznie i akordowo. Niekoniecznie ulubione i najciekawsze.
Uwaga! Obsługa programu TuxGuitar
W moich kursach video często korzystam i zalecam Tobie korzystanie z programu TuxGuitar. Jeśli jeszcze go nie masz, to zainstaluj go już teraz (jest na licencji Opensource, czyli możesz korzystać za darmo, legalnie i łatwo go znajdziesz w Internecie)
Przygotowałem dla Ciebie kurs obsługi programu TuxGuitar dostępny pod tym adresem: https://platforma.gitara-lekcje.pl/courses/tuxguitar-kurs/
Wystarczy, że zarejestrujesz się na platformie.
Kurs TuxGuitar powinien być dla Ciebie udostępniony. Jeśli nie jest dostępny od razu po rejestracji w Twoich kursach, napisz na adres: admin@platforma.gitara-lekcje.pl
W ćwiczeniach raczej pomijam omawianie sposobu realizacji poszczególnych czynności w programie, za to w kursie obsługi TuxGuitar wszystko dotyczące programu dokładnie omówiłem.
Teraz już przejdźmy do lekcji. Włącz pierwszy film i zacznijmy ćwiczenia!
Lekcja 8
O czym w lekcji?
- Historia jednej znajomości – opracowanie
- Zwrotka – pierwsze próby śpiewu
- Refren – wprowadzenie prostego rytmu
- Zakończenie i wstęp – elementy gry solowej i łączenie różnego typu akompaniamentu
- Ćwiczenia dodatkowe
- Do pobrania – pliki do lekcji
Historia jednej znajomości – opracowanie
Główny cel: łączymy śpiew z grą na gitarze.
W dzisiaj rozpoczynanej lekcji wszystkie ćwiczenia będą opierały się na elementach (akordy, melodia, solo) z utworu autorstwa legendarnego muzyka, ikony polskiej sceny rockowej – nieodżałowanego Krzysztofa Klenczona.
Utwór: „Historia jednej znajomości”
z rep. zespołu Czerwone gitary z płyty „To właśnie my” (1967)
tekst: Jerzy Kossela
muzyka: Krzysztof Klenczon
Zanim zaczniesz ćwiczenie, pobierz i otwórz na swoim komputerze plik TuxGuitar do tego utworu (plik pobierzesz w sekcji materiałów – w tabeli dostępnej na samym dole lekcji)
Pamiętaj również, aby na gitarze założyć kapodaster na I progu.
Wszystkie materiały dodatkowe do ćwiczeń znajdziesz właśnie na końcu opisu tej lekcji.
Historia jednej znajomości – zwrotka
Ćwiczenie 1: (0:00-9:29) Przejścia akordów „arpeggio” co jeden takt
Ćwiczenie 2: (9:30-16:50) Gramy 2 akordy na takt
Ćwiczenie 3: (16:51-32:57) Przykład śpiewu w dłuższym przebiegu akordów
Ćwiczenia 1-3 oparte są na zwrotce utworu „Historia jednej znajomości”
Ćwiczenie 1: Przejścia akordów „arpeggio” co jeden takt (0:00-9:29)
W pliku TuxGuitar (Historia_jednej_znajomosci.gp5) wykonujemy zapętlenie taktów 13-14.
O czym w ćwiczeniu?
Ćwiczenie podzielimy sobie na 3 mniejsze części.
1.1 Ćwiczymy przejście akordów (1:20-3:59)
W ćwiczeniu 1.1 zagramy dwa akordy (e-moll i a-moll7) z zachowaniem rytmu (grając z programem). Ideą ćwiczenia nie jest nauczenie się chwytania dwóch banalnie prostych akordów. Jest nią raczej doprowadzenie do takiego wykonywania przejścia, aby robić to niemal bezmyślnie… albo przynajmniej prawie bez poświęcania temu uwagi.
1.2 Ćwiczymy rytmikę śpiewu (4:00-6:16)
Dalej w ćwiczeniu 1.2 do tego samego fragmentu zaśpiewamy pierwsze słowa tekstu – „Morza szum, ptaków śpiew”.
Tu dokładnie tak samo – chodzi o zaśpiewanie w taki sposób, aby wejść w rytm i śpiewać całkowicie swobodnie zachowując prawidłowy moment wejścia i właściwą rytmikę dźwięków.
1.3 Łączymy akordy i śpiew (6:16-9:29)
I w końcu w 1.3 naszym celem będzie śpiewać wraz z pojedynczymi uderzaniami w struny zmieniając te 2 proste akordy w czasie, gdy śpiewamy. Celem naszym jest pokazanie samym sobie, że jednoczesne śpiewanie i granie jest możliwe, w tym przykładzie staje się wręcz łatwe oraz może być swobodne.
Pamiętaj – nawet jeśli to ćwiczenie pierwsze wydaje się wręcz banalne, to upewnij się, że udaje Ci się je wykonywać swobodnie, równo z programem.
Ćwiczenie 2: Gramy 2 akordy na takt, czyli zmiana akordu co pół traktu (9:30-16:50)
W pliku TuxGuitar (Historia_jednej_znajomosci.gp5) wykonujemy zapętlenie taktów 15-16.
W ćwiczeniu wyjaśnię, jak radzić sobie, gdy akordów przybywa (mamy tu 3 akordy na 2 takty). Poza większą ilością akordów idea ćwiczenia jest podobna do tej z ćw.1.
2.1 Ćwiczymy przejście akordów (11:40-14:59)
Podobnie jak w ćwiczeniu 1.1, tak i tu zagramy najpierw akordy. Tym razem będzie ich 3 (e-moll, H-dur7, e-moll) Pojawia się akord nieco trudniejszy (H7), ale ideą ćwiczenia wciąż jest nie samo chwytanie, co płynne i swobodne przechodzenie w tempie między akordami. Pamiętaj o „oparciu się” na palcu środkowym przy przechodzeniu między tymi akordami.
2.2 Ćwiczymy rytmikę śpiewu (15:00-15:16)
To tylko chwila w filmie, ale Ty daj temu tyle czasu, ile potrzebujesz, by poczuć swobodę wykonawczą przy zachowaniu rytmu.
2.3 Łączymy akordy i śpiew (15:17-15:46)
Warto sobie uświadamiać, na jakie słowo jest zmieniany akord.
„…plaża” – e-moll; „…pośród” – H-dur7; „…drzew” – e-moll.
Koniecznie miej przed sobą moje opracowanie wydrukowane na kartce. Akordy umieściłem nad tekstem w taki sposób, aby nie było wątpliwości co do zależności dla momentu:
zmiana akordu na gitarze <-> sylaba w śpiewanym tekście.
Pamiętaj, że Twoim celem jest dojście to momentu, w którym wykonując takie fragmenty zadasz sobie pytanie. „I po co było to ćwiczenie? Przecież, to oczywista umiejętność.”
No i do takiego stanu musimy doprowadzić. I takiego poczucia oczywistości wyczekujemy.
Ćwiczenie 3: Przykład śpiewu w dłuższym przebiegu akordów (16:51-32:57)
Kolejny kwadrans w filmie, omawiam to, w jaki sposób możesz ćwiczyć, gdy trzeba zapanować nad dłuższym fragmentem, w którym jest zmienna liczba akordów i jest ich po prostu więcej.
Proponuję też tutaj – zapisz sobie plik TuxGuitar pod inną nazwą i tworząc ćwiczenia korzystaj z tego pliku „rezerwowego”. Dlaczego taka propozycja? Ponieważ zmieniamy w nim coraz więcej, więc możemy sobie przez pomyłkę nadpisać pierwotny plik.
Ćwiczymy na dosyć długim przebiegu akordowym.
||: G G7 | C | e | C H7 | e :||
…ale śpiewaj tylko w miejscu, gdzie jest tych akordów mniej. Chodzi o drugi fragment tekstu „przypomina Ciebie mi”.
Czyli zaczynamy śpiewać na ostatnim akordzie szybszego przebiegu trzech akordów ||: G G7 | C… i kończymy śpiewać, gdy uderzamy w pierwszy z akordów szybszego przebiegu …C H7 | e 
|
W TuxGuitar usuwamy volty oraz takt 23.
Teraz tworzymy zapętlenie w TuxGuitar na taktach obecnie (po wspomnianym usunięciu dotychczasowego taktu 23) numerowane jako 19-23.
Tworzenie ćwiczeń w TuxGuitar
W filmie, w czasie 19:15-25:38 wyjaśniam dokładnie jak można zrobić sobie ćwiczenie na bazie pliku TuxGuitar z utworem. Polecam Ci – słuchaj tego, o czym mówię i wykonuj te czynności w swoim pliku. I nawet nie po to, aby sobie to konkretne ćwiczenie przygotować, ale po to, aby pokazać sobie, że to jest proste.
Wprawdzie ja dla Ciebie wszystkie ćwiczenia przygotowałem i są ponumerowane w oddzielnym pliku (ze słowem „-cwiczenia” w nazwie pliku). Niemniej jednak uważam, że więcej z rytmiki utworu przyswoisz i więcej z zagadnień rytmiki w muzyce stanie się dla Ciebie oczywiste, gdy takie ćwiczenia będzie zawsze robić we własnym zakresie zmieniając ustawiania w programie. Plik jest raczej tylko wtedy dla Ciebie, jeśli z jakichś powodów nie chce coś zadziałać.
Chcę mieć świadomość, że umiesz sobie stworzyć takie ćwiczenia na innych fragmentach pliku/tekstu/akordów. I temu właśnie głównie służy ten ponad 6-cio minutowy fragment filmu.
Ćwiczymy przebieg akordów (26:18-31:25)
Omawiam, jak sobie możemy radzić stosując alternatywne wersje chwytania akordów. W tym konkretnym przypadku chodzi o inne wykonanie chwytu akordu G-dur. Chwyt ten uwzględnia fakt, że po nim następuje dosyć szybko akord G-dur7.
Masz to opalcowanie akordów uwzględnione w diagramach akordów do lekcji w pliku .pdf
Mówię w tym fragmencie również o tym, że pewne przebiegi akordowe występują na tyle często w innych utworach, że warto poświęcić czas na wyćwiczenie również innych sposobów chwytania.
Dołączamy śpiew (31:26-32:50)
Historia jednej znajomości – refren
Ćwiczenie 4: (0:34-11:20) Przykład przesunięć rytmicznych – akord-śpiew
Ćwiczenie 5: (11:21-27:02) Śpiew podczas prowadzenia stałego rytmu
Ćwiczenia 4 i 5 oparte są na refrenie utworu „Historia jednej znajomości”
Ćwiczenie 4: Przykład przesunięć rytmicznych – akord-śpiew (0:34-11:20)
W pliku TuxGuitar (Historia_jednej_znajomosci.gp5) wykonujemy zapętlenie taktów 9-10.
Zauważ, że akord e-moll jest wpisany zanim zacznie się tekst. Dokładnie tak samo jest z akordem H-dur7 (jest w przerwie śpiewanego tekstu).
Przyglądamy się temu dokładniej w tabulaturze.
Zaczynamy od analizy przestawiania akordów e-moll – H-dur7 (2:04-4:29)
Następnie analizujemy jak śpiewać względem uderzanych akordów (2:05-9:08)
Zwracam uwagę na zapisane i wykonywane przez nas pauzy. Wspominam o pewnych zasadach wpisywania i interpretowania wykonawczego nut. To minimalnie pomaga w zrozumieniu tego, co robimy/słyszymy. Nie jest jednak kluczowe zagadnienie, które trzeba teraz szczegółowo przyswajać.
Kluczowe jest dla nas, że uderzenie akordu i śpiewane dźwięki przeplatają się ze sobą. Nie wykonujemy ich wspólnie.
Po wszystkich analizach przechodzimy do wykonywania ćwiczeń.
Śpiew (9:09-9:59)
Połączenie śpiewu i akordów (10:00-11:21)
Pamiętaj o dopasowywaniu tempa programu do własnych obecnych możliwości/umiejętności.
Ćwiczenie 5: Śpiew podczas prowadzenia stałego rytmu – bicia (11:22-27:02)
(11:21-17:47) Najpierw bazując na grafice jak poniżej wyjaśniam zależność pomiędzy:
- uderzeniami w prowadzonym biciu gitarowym na akordach e-moll i H-dur7
- a rytmiką śpiewanego tekstu „sia-la-la-la-la -a -a -a-a”
(17:48-27:02) W dalszej części przechodzę do omówienia ćwiczeń realizowanych ze wsparciem programu TuxGuitar. Masz to ćwiczenie wpisane w taktach 39-40.
Najpierw (17:48-21:24) pokazuję Ci jak można sobie zmodyfikować plik tak, aby śpiew+bicie, które będziemy teraz ćwiczyć znalazło się w pliku w ciągu całego utworu. Ponieważ domyślnie plik przygotowałem w wersji NAJprostszej do wykonania śpiewu i grania, czyli tak, jak to ćwiczyliśmy w ćw. 4 (pojedyncze uderzenia na początku taktu).
Dopiero dalej (21:25-23:28) przechodzimy do konkretnego ćwiczenia z instrumentem i programem.
I następnie (23:29-27:02) dołączamy do grania nasz śpiew. Podpowiadam, że w razie omsknięć rytmicznych możemy pozwolić sobie na modyfikacje bicia, pod warunkiem zachowania kluczowej czynności – utrzymania ciągłości przemieszczania ręki prowadzącej rytm.
Historia jednej znajomości – zakończenie i wstęp
Ćwiczenie 6: Łączenie 2 taktów granych dwiema metodami – uderzeń „arpeggio” z biciem (0:10-13:44)
Ćwiczenie 7: Elementy gry solowej we wstępie (13:45-33:35)
Ćwiczenia 6 i 7 są domknięciem fragmentów utworu „Historia jednej znajomości”. Najpierw w ćwiczeniu 6 omawiam jak możesz wyćwiczyć zakończenie (Najpierw zakończenie, ponieważ jest kontynuacją zagadnień z ćw. 5), a następnie w ćwiczeniu 7 elementy solowe z początku utworu. Technicznie na instrumencie najtrudniejsze (choć oczywiście nadal raczej łatwe) elementy gry gitarowej.
Ćwiczenie 6: Łączenie 2 taktów granych dwiema metodami – uderzeń „arpeggio” z biciem (0:10-13:44)
W tym ćwiczeniu zajmujemy się końcową częścią utworu, gdzie mamy dwa akordy C-dur i E-dur.
Mamy 3 podćwiczenia:
6.1 jedno uderzenie + bicie (w pętli) (4:36-9:37)
W pierwszym takcie (C-dur) tylko pociągamy akord i śpiewamy tekst, a w drugim takcie (E-dur) praktycznie nie śpiewamy, więc dołączamy bicie.
Zapętlamy w pliku TuxGuitar takty 30 i 31.
6.2 zakończenie – jedno uderzenie + bicie (ze zwolnieniem) (9:38-11:20)
Ćwiczymy zwalnianie tempa w utworze prowadzące do ostatniego uderzenia. Warto sobie to dobrze wyobrazić. Tu dla przykładu porównuję sposób wykonania bicia w ostatnim takcie, do zmniejszania się prędkości wyhamowującego pojazdu.
6.3 zakończenie – jedno uderzenie + arpeggio na koniec (11:20-13:44)
Omawiam jak można ustawić palec, aby zachował sprężystość gdy zamykamy utwór ostatnim uderzeniem. Jak w łatwy sposób wykonać wręcz majestatyczne arpeggio.
Ćwiczenie 7: Elementy gry solowej we wstępie (13:45-33:35)
Omawiam, w jaki sposób możemy zagrać wstęp do utworu. Można wiele zrobić i jest „nad czym się pochylić”, choć jest tam dosłownie kilka dźwięków.
Dlatego w dalszej części mówię jak w te proste dźwięki można „wprowadzić trochę życia”
Melodia z rytmem z wprowadzeniem dźwięków basowych (17:10-25:24)
W pliku omawiana melodia znajduje się w taktach 5-8.
Ćwiczymy naprzemienne granie palcami (wskazujący-środkowy) lewej dłoni.
Ożywianie banalnie prostej melodii technikami gry solowej (25:25-32:58)
W pliku omawiana melodia znajduje się w taktach 1-3.
Pokazuję jak można skorzystać z różnych technik gitarowych na raptem trzech dźwiękach i jak wykorzystać place lewej ręki, aby miały te techniki odpowiednią moc:
- hammer-on (26:30-27:45)
- pull-off (27:46-28:22)
- tryl (28:23-29:08)
- slide (29:12-30:50)
- vibrato (30:51-32:58)
Połączanie elementów wstępu w całość (32:59-33:33)
Zbieramy wszystko w całość i możemy zaczynać śpiewać.
Historia jednej znajomości – zmiany akompaniamentu i gra solowa
Ćwiczenie 8: (0:00-7:26) Uzupełnienie taktu fragmentami pasażu
Ćwiczenie 9: (7:27-14:32) Melodia jako solo
Ćwiczenie 10: (14:33-26:36) Przenoszenie dźwięków między strunami
Ćwiczenie 8: Uzupełnienie taktu fragmentami pasażu (0:00-7:26)
Moja propozycja, w jaki sposób można zmodyfikować akompaniament, w którym do tej pory graliśmy pojedyncze, długo wybrzmiewające akordy. Czyli w sytuacji, gdy jeden akord trwa niezmiennie przez cały takt.
Mówię o sposobie wykorzystania palców przy graniu akordów z rozłożonymi dźwiękami (pasaż).
Mówię też, o tym, że jeśli „schematyczne” granie akordów staje się dla nas oczywistością, to warto wprowadzać i najpierw przyzwyczajać się do robienia niewielkich, a później coraz większych odstępstw w schematach rytmicznych. Aż staną się dla nas czymś oczywistym, lekkim, spontanicznym.
Kończę myślą i wskazówką: „Kombinuj na różne sposoby”
Ćwiczenie 9: Melodia jako solo (7:27-14:32)
Ćwiczenie jest propozycją dla tych w szczególności, którzy chcą jak najwięcej w tym utworze popracować, ale np. nie koniecznie chcą śpiewać.
Omawiam jak zagrać melodię utworu korzystając z wpisanej w pliku TuxGuitar tabulatury. Celowo ją wpisałem tak, aby można było ją zagrać w jak najprostszy sposób.
Omawiam/przypominam dwie techniki grania solo:
- kciukiem (opierając dłoń wyprostowanymi palcami poniżej strun)
- naprzemiennie palcem wskazującym i środkowym (opierając kciuk o strunę E6)
Ćwiczenie 10: Przenoszenie dźwięków między strunami (14:33-26:36)
Zachęcam Cię w tym ćwiczeniu do wprowadzania technik gry gitarowych.
Jedną jednak z głównych myśli jest stwierdzenie, że więcej zrobimy, jeśli opracowanie nie zawiera pustych strun. Czyli mamy więcej do zrobienia, bo każdy dźwięk pochodzi ze struny przyciśniętej palcem. W zamian za to możemy bardziej „zarządzać” jego wybrzmiewaniem.
Omawiam tu istotną umiejętność w praktyce gitarzysty – szukamy odpowiedzi na pytanie:
W jaki sposób przenosić sobie dźwięki między strunami?
Do pobrania – pliki do lekcji
Pobierz materiały do całego kursu
W dzisiejszej lekcji, to już wszystko.
Gdy ją przerobisz, możesz sięgnąć po kolejną – którą stworzyłem w serii: mini-kursy.
Mini-kursy, jest to seria kursów gry na gitarze dostępnej bezpośrednio na platformie (platforma.gitara-lekcje.pl). Kursy (zawierające zawsze filmy, pliki utworów w TuxGuitar i gotowe opracowania .pdf) o bardzo podobnej tematyce jak ta, którą przedstawiam w darmowym kursie e-mailowym, w którym uczestniczysz. Seria mini-kursy jest tworzona przeze mnie jako powtórzenie, kontynuacja i rozwinięcie zagadnień tego kursu e-mailowego, ale ze szczególnym naciskiem na równoległe rozwijaniem zagadnień gry solowej wraz z wprowadzaniem skal muzycznych.
Mini-kursem rozwijającym zagadnienia tej lekcji (łączenie śpiewu i gitary) jest „Kiedy byłem małym chłopcem”. Kliknij poniżej, a na stronie zobaczysz zwiastun i przedstawienie tematów, które jak sądzę mogą Cię bardzo zainteresować:
Do zobaczenia w następnej lekcji.
Pozdrawiam, zapraszam
Witek Ślendakowski
P.S. Brakuje Ci praktyki, chcesz by ktoś wskazał rzeczy do poprawy i wyćwiczenia, a może chcesz poćwiczyć pod okiem instruktora – napisz do mnie – witold.slendakowski@gitara-lekcje.pl lub SMS +48 502-218-525